راهنمایی برای یادگیری پایتون و پیش رفتن در آن

اگر قصد یادگیری پایتون را دارید ولی نمیدانید از کجا و چگونه شروع کنید و چه کارهایی انجام دهید یا چند ماهی است درگیر کدهای ساده پایتون شده اید و نمیتوانید به پله های بالاتر بروید و دوست دارید یک برنامه نویس حرفه ای پایتون باشید دیگر لازم نیست نگران باشید. چرا که بعد از خواندن این مقاله شما اطلاعات کافی برای شروع و قدم گذاشتن در دنیای پایتون را دارید به طوری که در کمترین زمان، بیشترین نتیجه را بگیرید.

پایتون یک زبان شی‌گرا، سطح بالا، ساده و بسیار پرطرفدار و محبوب میباشد. با پایتون تقریبا میتوان هر کاری انجام داد و کدهای پایتون در همه جا اجرا میشوند! پایتون در بسیاری از نظرسنجی ها جزو بهترین زبان های برنامه نویسی بوده و تا امروز توانسته روز به روز به محبوبیتش اضافه کند. برای اینکه در مورد پایتون بیشتر بدونید پیشنهاد میکنم مقاله پایتون چیست رو کامل مطالعه کنید در این مقاله به صورت کامل گفتیم پایتون چیست و در مورد کاربردهای آن بیشتر صحبت کردیم، اگر زیاد با پایتون آشنایی ندارید مقاله مورد نظر رو حتما مطالعه کنید.
در این مقاله ما به روند یادگیری و پیشرفته شدن در پایتون میپردازیم و نقشه راهی برای شما ایجاد میکنیم که بعد از خواندن مقاله شما به راحتی و درکمترین زمان ممکن بتوانید در پایتون به حد مطلوبی برسید. پس با ما باشید تا در ۷ قدم طلایی از شما یک قهرمان پایتون بسازیم.

راهنمایی برای یادگیری پایتون و پیش رفتن در آن

همانطور که در بخش بالا گفتیم ما راهنمای یادگیری پایتون رو در قالب ۷ قدم پشت سر هم تهیه کرده ایم تا شما بتوانید به صورت قدم به قدم جلو برید و بر اساسا این راهنما اقدام به یادگیری پایتون کنید. ابتدا این قدم ها رو به صورت لیست قرار دادیم که یک دید کل ایجاد کنیم و در ادامه هر قدم رو با جزئیات توضیح داده ایم. باز متذکر می شوم اگر این قدم ها رو به صورت کامل و دقیق پیاده سازی کنید می تونید یک متخصص پایتون شوید. 

• قدم اول: پایتون۲ یا پایتون۳ ؟ مسئله این است!
• قدم دوم: نصب پایتون و انتخاب محیط
• قدم سوم: انتخاب شیوه یادگیری
• قدم چهارم: یادگیری مقدمات
• قدم پنجم: انتخاب حوزه کاری
• قدم ششم: یک پروژه عملی ایجاد کنید
• قدم هفتم: عمیق شدن در پایتون

قدم اول: پایتون۲ یا پایتون۳ ؟ مسئله این است!

یکی از اولین سوالات کاربرانی که به سمت پایتون می آیند این است که کدام نسخه از پایتون را نصب و استفاده کنند. تقریبا میتوان گفت که تفاوت‌های بسیار جزئی بین این دو زبان وجود دارد. و اگر یکی از نسخه ها را یاد بگیرید، یادگیری نسخه بعدی زیاد کار زمان بری نیست. پایتون۲ نسخه قدیمی‌تر پایتون است که بیشتر کتابخانه‌های پایتون که به کاربرد این زبان اضافه میکنند برای این نسخه منتشر شده و متاسفانه برای نسخه بعدی یعنی پایتون۳ دیگر پشتیبانی نمیشود. اما در هر صورت اگر تازه‌کار هستید با پایتون۳ شروع کنید چرا که در آینده تنها پایتون۳ را داریم و بهتر است به سمت پایتون ۳ برید و تا وقتی یاد بگیرید خیلی چیزهای دیگر برای آن میاد. 

“پایتون۲ زبان گذشته و حال است، و پایتون۳ زبان حال و آینده“

پیشنهاد ما به شما این است که نسخه۳ پایتون را شروع کنید و بعدها اگر به پایتون۲ احتیاج داشتید تنها با کمی مطالعه میتوانید کدهایتان را به پایتون۲ تغییر دهید.

قدم دوم: نصب پایتون و انتخاب محیط

بعد از اینکه شما تصمیم گرفتید کدام نسخه از پایتون را یاد بگیرید باید آن را نصب کنید و همچنین یک محیط برای نوشتن برنامه هایتان در آن انتخاب کنید که ما در مقاله جامعی با عنوان “چگونه پایتون را اجرا کنیم” نوشته ایم که در این قدم به شما کمک میکند تا پله به پله پیش بروید و پایتون و محیط برنامه نویسی خودتان را در هر سیستم عاملی نصب و اجرا کنید.

این روزها بیشتر بحث برنامه نویس ها (مخصوصا تازه‌کار ها) مربوط به محیط برنامه نویسی آنها و رنگ و فونت های کد ها میباشد. که متاسفانه این کار هیچ سودی ندارد و کمکی به پیشرفت شما در برنامه نویسی نمیکند. کسی که بهترین مدل لپ تاپ را دارد ممکن است با آن فقط موزیک گوش کند و در همین حال یک برنامه نویس واقعی با کوچکترین سیستم ها برنامه های واقعا کاربردی مینویسد. پس زیاد مهم نیست برای محیط برنامه نویسی چه انتخابی میکنید، خیلی سریع یکی را که با آن راحت هستید انتخاب کنید و اصل کار را شروع کنید. (من خودم هنوز گاهی اوقات از idle ساده پایتون استفاده میکنم) پس تا می تونید از این مباحث دوری کنید و فقط به فکر یادگیری پایتون و پیشرفت در آن باشید.

قدم سوم: انتخاب شیوه یادگیری

در یادگیری (هرچیزی) هرکسی روش متفاوت برای خود را دارد، اگر شما با خواندن موافق تر هستید کتاب های مختلف و داکیومنت های اصلی خود سایت مناسب هستند. اگر زبانتان خوب است مسلما کتاب های انگلیسی مناسب تر هستند مثل python hard way و .. یا اگر با تماشا کردن بیشتر یاد میگیرید دوره های ویدیویی را امتحان کنید در مورد زبان هم باز مشابه بخش خواندن اگر زبانتان خوب است دوره های انگلیسی کامل تر میباشد. در همین سایت سورس ایرانم شاید دوره ای حرفه ای برای این زبان آماده کردیم که در حد دوره های خارجی و مناسب بازار کار ایران باشد. 

در مورد مطالعه کتاب ها و داکیومنت های پایتون باید این نکته را درنظر داشته باشید که هیچوقت لازم نیست یک کتاب را از اول تا آخر بخوانید بلکه فقط بخش هایی از آن را بخوانید که به آن نیاز دارید و آن را متوجه میشوید.
نکته دیگر در مورد یادگیری پایتون این است که هر چیزی را که میبینید یا میخوانید امتحانش کنید. شما صرفا با مطالعه یا تماشایه کدهایی که کار میکنند، برنامه نویس نمیشوید حتی اگر فکر کنید که آن بخش را کامل یاد دارید باز هم باید دست به کیبورد شوید و بنویسید. این مهمترین بخش برنامه نویسی هستش و باید توجه ویژه ای به آن شود. 
در دنیای واقعی نیز همینطور است، مثلا شما اگر ساعت ها فیلم دوچرخه سواری ببینید هیچگاه یک دوچرخه سوار نمیشوید، باید شروع کنید و از زمین خوردن و شکست نترسید تا همه چیز به دستتان بیاید. باید پشت سر هم تمرین کنید هیچ چیزی جای تمرین گرفتن رو نمی گیرد. من پیشنهاد میدم هر زبانی رو که می خواهید یاد بگیرید حتما حتما به ازای هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فیلم دیدن یا مطالعه کردن، حداقل ۵ تا ۶ ساعت تمرین کنید انی مهمترین اصل در آموزش برنامه نویسی می باشد.

تا حالا دو روش برای یادگیری پایتون را گفتیم: مطالعه کتاب و داکیومنت ها و تماشای ویدیو. اما یک روش دیگر برای یادگیری وجود دارد که آن هم شرکت در دوره های مجازی میباشد، خوبی این دوره ها این است که شما همزمان هم یاد میگیرید هم برای رفتن به مرحله های بعدی مجبور میشوید که تمرین ها را به صورت عملی کار کنید و خب این باعث یادگیری بهتر شما میشود. از برخی دوره های مجازی میتوان به دوره های code Academy و learnpython.org و اگر با موبایل هستید solo learn را معرفی کرد. البته این نکته رو هم متذکر شوم که شرکت در این دوره های مجازی نیازمند تسلط به زبان انگلیسی می باشد باید مقداری زبان انگلیسی بلد باشید تا دچار مشکل نشوید. سعی کنید در کنار یادگیری برنامه نویسی پایتون، بحث زبان رو هم نگاه ویژه ای بهش داشته باشید این موضوع در دنیای امروز به شدت مهم و تاثیر گذار می باشد.

قدم چهارم: یادگیری مقدمات پایتون

شما در این قدم باید بتوانید مقدمات پایتون را یاد بگیرید، یعنی طرز کار پایتون را بدانید و یک درک درست از مفاهیم برنامه نویسی در پایتون داشته باشید مثلا طرز تعریف متغیر، تعریف حلقه ها و عبارت های شرطی و .. را بدانید و بتوانید از آنها استفاده کنید. دقت کنید که در این قدم اصلا نیاز نیست شما یک برنامه نویس حرفه ای باشید و پروژه بزرگی را شروع کنید. تنها کار شما این است که مفاهیم مقدماتی را با استفاده از منابعی که در دسترس دارید یاد بگیرید و تمرین کنید. تمرین کردن در این قدم خیلی مهم است چرا که شما در ادامه راه در بخش های پیشرفته پایتون اگر مقدمات را یاد نگرفته باشید مجبور خواهید شد که برگردید و دوباره مفاهیم مقدماتی را بخوانید. پس تا وقتی که مقدمات پایتون را یاد نگرفته اید و تمرین به اندازه کافی نداشته اید به دنبال قدم های بعدی نروید.

میتوانید در یک برگه سرفصل های پایتون مقدماتی را یادداشت کنید و آنها را جداگانه یاد بگیرید سپس با هم ترکیب کنید و در همین سطح برنامه های جالبی بنویسید که به یادگیری و درک شما کمک کند. در این مرحله اگر شما سابقه برنامه نویسی با یک زبان دیگر را داشته باشید، سادگی پایتون را خواهید فهمید. پایتون نیازی به {} و ; ندارد و با فاصله ها و فرورفتگی های کد کار خود را به پیش میبرد و همین باعث میشود به سرعت برنامه نویسی نیز افزوده شود. گفته میشود اولین شروع هر کس که از زبان وارد پایتون شده، با یک فرار همراهه و بار دوم احوالپرسی از پایتون است که عاشق این زبان ساده و کم ادعا میشود. 

قدم پنجم: انتخاب حوزه کاری

بعد از اینکه شما مقدمات را یاد گرفتید و تمرین کردید باید وارد دنیای وسیع پایتون شوید، پایتون خیلی زبان وسیعی است. به طوری که میتوان از آن در هر کاری استفاده کرد مثلا میتوانید با آن سایت طراحی کنید یا بازیسازی کنید یا کارهای امنیت و هک انجام دهید و هزاران کار دیگر که تمامشان از عهده پایتون به خوبی بر می‌آید. در این قدم شما باید بر اساس علاقه خود انتخاب کنید که هدفتان از یادگیری پایتون چیست و چه کاری میخواهید با آن انجام دهید؟ بعد از اینکه پاسخ سوال خود را دادید به دنبال حوزه کاری خود بروید و به بقیه حوزه ها کاری نداشته باشید.

جان سونمز – از وبلاگ برنامه‌نویس ساده – میگوید هیچگاه دو چیز را با هم یاد نگیرید. سعی کنید روی یک چیز تمرکز کنید به عنوان مثال اگر شما میخواهید جنگو (فریم ورک طراحی وبسایت پایتون) را یاد بگیرید نیازی به کار با pyGame ندارید و به همین ترتیب.. یک حوزه کاری را انتخاب کنید و در آن پیش بروید و هروقت به حد معقولی در آن رسیدید اگه دلتان خواست باز هم میتوانید در زمینه های مختلف پایتون یاد بگیرید!

چند وقت پیش یک تحقیقات رو داخل کانال سورس ایران گذاشتیم در مورد تمرکز کردن روی چند کار، بر اساس این تحقیقات هر کسی که همزمان روی دو زبان برنامه نویسی تمرکز کند ۲۰ درصد از تمرکزش رو از دست میدهد و بر هر زبان فقط ۴۰ درصد تمرکز باقی می ماند و همین امر باعث کاهش شدید تمرکز می شود پس پیشنهاد میکنم اگر قصد یادگیری پایتون رو دارید دیگه به سراغ چیز دیگر نروید و فقط پایتون رو یاد بگیرید. متاسفانه خیلی از افراد رو میشناسم که در هنگام آموزش برنامه نویسی به جای تمرکز روی یک زبان چندین زبان رو با هم کار می کنند که این بدترین کار ممکن می باشد. 

قدم ششم: یک پروژه عملی ایجاد کنید

وقتی تا حد متوسطی در حوزه کاری خود در پایتون پیش رفتید وقت آن است که یک پروژه ایجاد کنید. یکی از ایده های خود را عملی کنید. مهم نیست چه چیزی است، شاید بعدها پاکش کردید یا ادامه دادید مهم این است که فقط یک پروژه را شروع کنید. وقتی که شما طرح کلی ایده خودتان را پیاده سازی کنید و بتوانید آن را توسعه دهید یک برنامه نویس واقعی پایتون شده اید! چرا که میتوانید پروژه ها را عملی کرده و هر جا که مشکل داشتید با سرچ در داکیومنت ها آنها را حل کنید. و در حقیقت برنامه نویسی و لذت آن نیز در همین است، در حل مشکلات. چرا که اگر همه چیز به درستی پیش بروند دیگر کار جذاب نخواهد شد. پروژه خود را استارت کنید و از چیزی نترسید! شما به هر حال برای برنامه نویس شدن مجبور خواهید شد کدنویسی عملی را شروع کنید و خودتان بنویسید، هر جایی هم مشکل داشتید میتوانید جستجو کنید و از دوستانتان بپرسید.

بارها چه در کانال سورس ایران و چه در سایت در مورد انجام پروژه صحبت کردیم اگر می خواهید یک برنامه نویس حرفه ای شوید باید حتما حتما اقدام به انجام پروژه برنامه نویسی کنید. خیلی ها فقط یاد میگیرند یا نهایت اقدام به نوشتن تعدادی کد می کنند شما باید حتما استارت انجام پروژه رو بزنید تا بتوانید یک برنامه نویس حرفه ای و عالی شوید. وقتی در شرایط پروژه نوشتن قرار میگیرد خیلی چیزها عوض می شود و همین امر باعث ایجاد انگیزه و قدرت در شما شده و کم کم وارد بازار کار برنامه نویسی خواهید شد.

قدم هفتم: عمیق شدن در پایتون

اگر قدم ها را اصولی طی کرده باشید حالا شما یک برنامه نویس حرفه ای پایتون شده اید! اما راه هنوز برای شما ادامه دارد. میتوانید داکیومنت های پایتون را دوباره و عمیق تر بخوانید یا میتوانید ذن پایتون را مطالعه کنید. یک تمرین فوق العاده برای اینکه پیشرفت کنید نیز این است که به کدهای قبلی نگاه کنید و سعی کنید آنها را بهینه تر کنید، یعنی بدون تغییر در خروجی آنها، تعداد خط کد ها کم کنید یا به شکل بهتری آنها را بنویسید. یا میتوانید در پروژه های گروهی مثلا در گیت هاب شرکت کنید یا کدهای حرفه ای ها را ببینید و آنها را تمرین کنید. تمام این ها باعث میشود شما روز به روز پیشرفت کنید و هر روز قوی تر از دیروز در پایتون باشید. در اصل کسانی که به دنبال نقطه پایانی در دنیای برنامه نویسی میگردند خیلی رنج میکشند، مثل آدم هایی که هر چند دقیقه برگه های باقی مانده جزوه یا کتابشان را میشمرند! با این کارها مسیر را برای خود سخت نکنید و از برنامه نویسی و پایتون که بسیار شیرین است لذت ببرید.

در این مرحله شما حتی میتوانید به درآمد نیز برسید. البته این بستگی به شما دارد که چقدر طول میکشد تا پیشرفته شوید و بتوانید هر پروژه ای را جلو ببرید. ولی به عنوان مثال میتوانید فریلنسری کار کنید و پروژه بردارید و در مورد آن فکر کنید. حتی میتوانید پروژه ها را رایگان انجام دهید! فقط برای قوی تر شدن خودتان و پر کردن رزومه کاری تان.
مطمئن باشید که اگر این مسیر را ادامه دهید به زودی پیشنهادات کاری بسیاری به شما میرسد.
با پایتون میتوانید کارهای جالبی انجام دهید، بعد از اینکه در حوزه کاری خود پیشرفت کردید میتوانید سری به این کارهای جالب نیز بزنید و آن ها را نیز تست کنید و مطمئنا روزی به دردتان خواهد خورد.

جمع بندی
برای شروع یادگیری و پیشرفته شدن در پایتون حرف اول را ممارست و تمرین میزند و اینکه سعی کنید هیچگاه دلسرد نشوید و اگر خطایی در برنامه هایتان بود سعی در حل آن داشته باشید نه اینکه برنامه را پاک کنید. در فروم ها فعالیت داشته باشید و به کاربران دیگر کمک کنید و مطمئن باشید که اگر بتوانید چیزی را خوب یاد بدهید معنی اش این است که آن مطلب را خوب یاد گرفته اید.

نکته دیگر در یادگیری پایتون این است که هیچگاه دور و برتان را پر از کتاب های متنوع نکنید و حافظه کامپیوترتان را نیز اشغال نکنید. با چند کتاب مفید شروع کنید چرا که در غیر این صورت سردرگمی و گیج شدن باعث دست کشیدن شما از پایتون میشود.
در این مقاله ۷ قدم ساده ولی مهم را به شما نشان دادیم که اگر آنها را اصولی طی کنید خیلی زود اسم شما در میان برنامه نویسان پایتون زبان زد میشود! (واقعا امیدواریم که این اتفاق بیوفتد) فقط همانطور که گفتیم هیچوقت تمرین را از یاد نبرید و همیشه و همه حال سعی کنید دنبال یادگیری چیزهای جدید (در حوزه خودتان) باشید.